e- adeies: Νέα δικαιολογητικά και βεβαιώσεις, με ευθύνη μηχανικού | ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ - ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΑΝΟΣ (2024)

Διευρύνονται οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες των μηχανικών για την έκδοση οικοδομικών αδειών, μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος «e- adeies», καθώς με νέα νομοθετική διάταξη του ΥΠΕΝ υποχρεώνονται να λειτουργούν και ως … οιονεί ελεγκτικός μηχανισμός για την «ακρίβεια, τα μεγέθη και τις χρήσεις» του υλοποιούμενου έργου αλλά και να βεβαιώνουν τους όρους δόμησης, που ισχύουν στην περιοχή της οικοδομής.

Στις ρυθμίσεις για πολεοδομικά θέματα, που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τη γεωθερμία, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή προβλέπεται η σύσταση μίας νέας επιτροπής, που θα γίνει με απόφαση του ΥΠΕΝ, για την παρακολούθηση της λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής, ελέγχου και έκδοσης των αδειών δόμησης και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του συστήματος, καθώς και της αποτελεσματικής λειτουργίας των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ).

Σημειώνεται μεγάλη αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας και γενικεύεται η δόμηση χωρίς οικοδομικές άδειες, κυρίως λόγω της επέλασης του φαινομένου μετατροπής των κτιρίων για εκμεταλλεύσεις βραχυχρόνιων μισθώσεων, με συνέπεια την απώλεια φορολογικών και ασφαλιστικών εσόδων. Πράγμα για το οποίο οι ευθύνες των επιλογών βαραίνουν κατά κύριο λόγο επιλογές των ιδιοκτητών επιχειρηματιών. Παράλληλα εκδηλώνονται φαινόμενα αμφισβητούμενης εφαρμογής της πολεοδομικής νομοθεσίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα υψηλά κτίρια στην περιοχή της Ακρόπολης και σε άλλες περιπτώσεις.

Νέες υποχρεώσεις

Σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν, το θέμα της ελεγκτικής υποχρέωσης του κράτους παραπέμπεται να αντιμετωπιστεί μέσω μίας νέας επιτροπής . Στο μεταξύ θεσμοθετούνται νέες υποχρεώσεις για τους μηχανικούς, οι οποίες επί της ουσίας τους αναθέτουν μεγάλο φορτίο ευθύνης του ελεγκτικού ρόλου, που μέχρι τώρα ανήκει στον πυρήνα των αρμοδιοτήτων και της ευθύνης των ΥΔΟΜ και άλλων υπηρεσιών του κράτους.

Συγκεκριμένα οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ προβλέπουν ότι για την ηλεκτρονική έκδοση άδειας, μέσω του συστήματος «e-adeies» με ευθύνη του μηχανικού:

• Προστίθεται στα δικαιολογητικά για την έκδοση προέγκρισης οικοδομικής άδειας και η τεχνική έκθεση, που να περιγράφει με ακρίβεια το έργο, τα μεγέθη και τις χρήσεις, με σκοπό την πληρέστερη εξέταση της αίτησης για χορήγηση της προέγκρισης.
• Προστίθεται στα συνυποβαλλόμενα έγγραφα για την έκδοση οικοδομικής άδειας κατηγορίας 3, υπεύθυνη δήλωση του μελετητή μηχανικού κατά το άρθρο 8 του ν. 1599/1986, ως συνοδευτικό έγγραφο της βεβαίωσης όρων δόμησης και απαιτούμενων εγκρίσεων του παρόντος άρθρου. Με τον τρόπο αυτό ο μελετητής μηχανικός βεβαιώνει τη μη μεταβολή των όρων και προϋποθέσεων δόμησης στην περιοχή του ακινήτου για το οποίο εκδόθηκε η έγγραφη βεβαίωση, από το χρόνο έκδοσης αυτής έως και την υποβολή της.
• Προστίθενται στα δικαιολογητικά για την έκδοση οικοδομικής άδειας, τοπογραφικό διάγραμμα εξαρτημένο από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων, καθώς και διάγραμμα κάλυψης, σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές, με σκοπό την πληρέστερη εξέταση της αίτησης για χορήγηση οικοδομικής άδειας.

Προέγκρισης οικοδομικής άδειας

Ειδικότερα σημειώνεται ότι με τα δεδομένα που δημιουργεί η νέα νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ για την έκδοση της προέγκρισης οικοδομικής άδειας υποβάλλονται ηλεκτρονικά τα εξής δικαιολογητικά και μελέτες:
α) αίτηση του κυρίου του έργου ή του έχοντος νόμιμο δικαίωμα, με τις δηλώσεις αναθέσεων – αναλήψεων και επιβλέψεων μελετών,
β) τοπογραφικό διάγραμμα εξαρτημένο από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων, σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές,
γ) διάγραμμα κάλυψης, σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές,
δ) τίτλος ιδιοκτησίας και πρόσφατο πιστοποιητικό ιδιοκτησίας ή κτηματογραφικό φύλλο ή απόσπασμα κτηματογραφικού διαγράμματος για κάθε ακίνητο,
ε) αποδεικτικά στοιχεία νομιμότητας των υφιστάμενων κτισμάτων.

στ) τεχνική έκθεση που να περιγράφει με ακρίβεια το έργο, τα μεγέθη και τις χρήσεις».

Άδειες κατηγορίας 3

Για τις άδειες δόμησης, που εμπίπτουν στον τρόπο έκδοσης της κατηγορίας 3 η βεβαίωση της ΥΔΟΜ θα εκδίδεται μόνον αφού προηγείται υπεύθυνη δήλωση του μηχανικού ότι δεν έχουν μεταβληθεί οι όροι και οι προϋποθέσεις δόμησης στην περιοχή του ακινήτου.

Ειδικότερα οι σχετικές διατάξεις προβλέπουν ότι οι άδειες δόμησης, που εμπίπτουν στον τρόπο έκδοσης της κατηγορίας 3 εκδίδονται αυτόματα ύστερα από την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις αναγκαίες μελέτες, που προβλέπονται στον πολεοδομικό νόμο.
Μέσα σε διάστημα τριών (3) ημερών από την έκδοση της ανωτέρω οικοδομικής αδείας διενεργείται από την Υ.ΔΟΜ. ο έλεγχος των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου, Δήμου, ΕΦΚΑ.
Μεταξύ των υποβαλλόμενων ηλεκτρονικά στοιχείων συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά έγγραφη βεβαίωση της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ., στην οποία αναγράφονται οι όροι δόμησης που ισχύουν στη θέση του ακινήτου και οι κατά περίπτωση απαραίτητες εγκρίσεις φορέων και υπηρεσιών. Η ανωτέρω έγγραφη βεβαίωση εκδίδεται εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης και δεν απαιτείται αν έχει προηγηθεί η έκδοση προέγκρισης. Η νέα ρύθμιση λέει ότι: «Η ανωτέρω έγγραφη βεβαίωση συνοδεύεται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α’ 75) του μελετητή μηχανικού ότι δεν έχουν μεταβληθεί οι όροι και οι προϋποθέσεις δόμησης στην περιοχή του ακινήτου για το οποίο εκδόθηκε.»

Ο αριθμός οικοδομικής αδείας, που εκδίδεται ηλεκτρονικά, δημοσιεύεται αμελλητί στο διαδίκτυο και επιτρέπεται η έναρξη των οικοδομικών εργασιών.
Η αρμόδια Υ.ΔΟΜ. διενεργεί υποχρεωτικά δειγματοληπτικό έλεγχο της νομιμότητας των υποβαλλόμενων μελετών και στοιχείων, σε ποσοστό τουλάχιστον τριάντα τοις εκατό (30%) των οικοδομικών αδειών που χορηγούνται με την ανωτέρω διαδικασία. Ο υποχρεωτικός δειγματοληπτικός έλεγχος, διενεργείται ανά εξάμηνο για τις άδειες του παρελθόντος εξαμήνου.

Τα δικαιολογητικά

Με τα δεδομένα που δημιουργεί η νέα νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ γ ια την έκδοση οικοδομικής άδειας υποβάλλονται στο ηλεκτρονικό σύστημα τα εξής δικαιολογητικά και μελέτες, όπου απαιτούνται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία:
α) αίτηση του κυρίου ή του έχοντος νόμιμο δικαίωμα με τις δηλώσεις αναθέσεων – αναλήψεων,
β) εγκρίσεις άλλων υπηρεσιών και διοικητικών οργάνων, όπου απαιτούνται.
γ) τίτλοι ιδιοκτησίας, πρόσφατο πιστοποιητικό ιδιοκτησίας ή κτηματογραφικό φύλλο και απόσπασμα κτηματογραφικού διαγράμματος για κάθε ακίνητο,
δ) αποδεικτικά στοιχεία νομιμότητας των τυχόν υφιστάμενων κτισμάτων,
ε) αρχιτεκτονική μελέτη, στην οποία εμπεριέχεται η μελέτη παθητικής πυροπροστασίας και η μελέτη προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία, όπου απαιτείται,
στ) στατική μελέτη,
ζ) μελέτες ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, η) μελέτη ενεργειακής απόδοσης κτιρίου,
θ) μελέτη χρονικού προγραμματισμού εκτέλεσης έργου,
ι) μελέτη υδραυλικών εγκαταστάσεων και αποχετεύσεων,
ια) μελέτη ενεργητικής πυροπροστασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις για την πυροπροστασία, όπου απαιτείται,
ιβ) μελέτη καύσιμου αερίου εγκεκριμένη από την αρμόδια εταιρεία παροχής αερίου,
ιγ) σχέδιο και φάκελος ασφάλειας και υγείας του έργου, όπου απαιτείται σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 305/1996 (Α΄ 212),
ιδ) σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΣΔΑ), σύμφωνα με την κ.υ.α. 36259/2010 (Β΄1312),
ιε) συμβολαιογραφική δήλωση των προβλεπόμενων χώρων στάθμευσης, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 1221/1981 (Α΄ 292), και πιστοποιητικό μεταγραφής της στο υποθηκοφυλακείο ή καταχώρισής της στο κτηματολογικό γραφείο. Σε περίπτωση εξαγοράς, αντί της συμβολαιογραφικής δήλωσης υποβάλλεται αποδεικτικό καταβολής της απαιτούμενης εισφοράς,
ιστ) αιτιολογική έκθεση της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 1577/1985 (Α΄ 210),
ιζ) αποδεικτικά κατάθεσης των απαιτούμενων εισφορών του ιδιοκτήτη του έργου υπέρ του Δημοσίου, ΕΦΚΑ και δήμου,
ιη) αντίγραφο απόδειξης παροχής υπηρεσιών ή τιμολόγιο που αφορά την καταβολή της συμφωνηθείσας αμοιβής των μελετητών μηχανικών, καθώς και το ΦΕΜ αυτής.
Αν έχει εκδοθεί προέγκριση οικοδομικής αδείας, δεν απαιτείται εκ νέου η προσκόμιση των δικαιολογητικών που υποβλήθηκαν για την έκδοση αυτής.

«ιθ) τοπογραφικό διάγραμμα εξαρτημένο από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων, σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές,

κ) διάγραμμα κάλυψης, σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές.»

Νέα επιτροπή

Η νέα νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ, όπως παρουσιάζεται στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΝ αναλυτικά προβλέπει ότι:

Συστήνεται επιτροπή για την παρακολούθηση της λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής, ελέγχου και έκδοσης των διοικητικών πράξεων του άρθρου 29 και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του παρόντος καθώς και της αποτελεσματικής λειτουργίας των Υ.ΔΟΜ.. Έργο της Επιτροπής είναι η συλλογή στοιχείων από τους αρμόδιους φορείς σχετικά με την έκδοση των διοικητικών πράξεων, προς το σκοπό του εντοπισμού δυσλειτουργιών του πληροφοριακού συστήματος και υποβολής προτάσεων βελτίωσης, όπου απαιτείται. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος καθορίζεται η συγκρότηση, η σύνθεση, η θητεία των μελών, ο τρόπος, η διαδικασία λειτουργίας της Επιτροπής καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των ανωτέρω.