Αρχική / Εργασιακές Σχέσεις / Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις / Άδειες Εργαζομένων
Κάθε μισθωτός ο οποίος συνδέεται με σύμβαση εξαρτημένης σχέσης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, δικαιούται να λάβει ετήσια άδεια με αποδοχές από την έναρξη της απασχόλησής του σε συγκεκριμένη υπόχρεη επιχείρηση, χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση βασικού χρόνου εργασίας [συνδυασμός των διατάξεων του άρθρου 1 του Ν. 3302/2004 (ΦΕΚ 267/ Α’/28-12-2004), της αρ. πρωτ. 3392/01-03-2005 εγκυκλίου του Υπουργού Απασχόλησης καθώς και του άρθρου 61 του ν.4808/21 (Α΄101)].
Η άδεια αυτή χορηγείται από τον εργοδότη αναλογικά (ποσοστό) με βάση το χρονικό διάστημα που απασχολήθηκε ο εργαζόμενος στον εργοδότη αυτόν. Η αναλογία της χορηγούμενης άδειας υπολογίζεται βάσει ετήσιας αδείας 20 εργασίμων ημερών επί πενθημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και 24 εργασίμων ημερών επί εξαημέρου, η οποία αντιστοιχεί σε 12 μήνες συνεχούς απασχόλησης. Ο εργοδότης υποχρεούται μέχρι τη λήξη του πρώτου τριμήνου του επόμενου ημερολογιακού έτους από το ημερολογιακό έτος εντός του οποίου προσελήφθη ο μισθωτός, να χορηγήσει τμηματικά την ετήσια κανονική άδεια με αποδοχές, η οποία αναλογεί στο χρόνο απασχόλησης του στην υπόχρεη επιχείρηση. Κατά το δεύτερο ημερολογιακό έτος ο μισθωτός δικαιούται να λάβει την ετήσια κανονική άδεια με αποδοχές, η οποία αναλογεί στο χρόνο απασχόλησης του στην υπόχρεη επιχείρηση και υπολογίζεται όπως ανωτέρω. Η άδεια αυτή επαυξάνεται κατά μία (1) εργάσιμη ημέρα για κάθε έτος απασχόλησης επιπλέον του πρώτου μέχρι τις είκοσι έξι (26) εργάσιμες ημέρες σε περίπτωση εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας ή μέχρι τις είκοσι δύο (22) ημέρες αν στην επιχείρηση εφαρμόζεται σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Κατά το τρίτο ημερολογιακό έτος καθώς και τα επόμενα ο μισθωτός δικαιούται να λάβει ολόκληρη την ετήσια άδειά του και σε κάθε χρονικό σημείο του έτους αυτού.
Εργαζόμενοι που έχουν συμπληρώσει υπηρεσία 10 ετών στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσία 12 ετών σε οποιονδήποτε εργοδότη και με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, δικαιούνται άδεια 30 εργάσιμων ημερών, αν εφαρμόζεται σύστημα εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και 25 εργάσιμων ημερών, αν εφαρμόζεται σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας (αρ.3 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.2008/2009). Από 01-01-2008 δε, μετά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας, οι εργαζόμενοι δικαιούνται 1 επιπλέον ημέρα αδείας, δηλαδή συνολικά 31 εργάσιμες ημέρες επί συστήματος εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και 26 εργάσιμες ημέρες επί συστήματος πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας αντίστοιχα.
Η χρονική περίοδος χορήγησης της αδείας συμφωνείται μεταξύ του εργοδότη και του μισθωτού, με τον εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση, ο τελευταίος είναι υποχρεωμένος να χορηγήσει την αιτηθείσα άδεια στον μισθωτό που υπέβαλλε το σχετικό αίτημα, το πολύ μέσα σε δύο μήνες από την διατύπωση του αιτήματος (παρ. 1 του άρθρου 4 του Α.Ν. 539/1945).
Η κανονική άδεια θα πρέπει να χορηγείται από τον εργοδότη κατά τέτοιο τρόπο ώστε να έχει εξαντληθεί έως την 31η Μαρτίου του επόμενου ημερολογιακού έτους από το ημερολογιακό έτος στο οποίο αντιστοιχεί η άδεια ακόμη και εάν δεν έχει ζητηθεί από τον εργαζόμενο (άρθρο 4 του Α.Ν. 539/1945, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 15 του άρθρου 3 του Ν.4504/1966, σε συνδυασμό με το άρθρο 1 του Ν. 3302/2004 (ΦΕΚ 267/ Α’/28-12-2004), της αρ. πρωτ. 3392/01-03-2005 εγκυκλίου του Υπουργού Απασχόλησης καθώς και του άρθρου 61 του ν.4808/21 (Α΄101)].
Με τη λήξη του πρώτου τριμήνου του επόμενου ημερολογιακού έτους από το ημερολογιακό έτος στο οποίο αντιστοιχεί η άδεια, η αξίωση για την άδεια μετατρέπεται σε χρηματική εφόσον δεν επιτρέπεται μεταφορά τής σε επόμενο έτος, έστω και αν αυτό έγινε με τη συναίνεση του εργαζόμενου.
Η άδεια εξετάσεων θεμελιώνεται νομικά σε διατάξεις νόμου, Υπουργικών Αποφάσεων αλλά και σε συγκεκριμένα άρθρα των Εθνικών Γενικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Ως εκ τούτου πρόκειται για νόμιμη άδεια η οποία είναι αμειβόμενη από τον ΟΑΕΔ και έχει ως θεμελιώδη σκοπό την διευκόλυνση των εργαζομένων, οι οποίοι πληρούν τις τεθείσες από το νόμο προϋποθέσεις, για την συμμετοχή τους στις εξετάσεις.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 2 του Ν.1346/1983 (Φ.Ε.Κ. Α’ 46), εργαζόμενοι που είναι μαθητές ή σπουδαστές ή φοιτητές εκπαιδευτικών μονάδων οποιουδήποτε τύπου και οποιασδήποτε βαθμίδας του Δημοσίου ή εποπτευόμενων από το Δημόσιο με οποιοδήποτε τρόπο και δεν έχουν συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας δικαιούνται κατ’ έτος πρόσθετη άδεια 14 εργάσιμων ημερών χωρίς αποδοχές από τον εργοδότη, για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις. Η άδεια χορηγείται σε συνεχείς ημέρες ή τμηματικά.
Η ως άνω άδεια για συμμετοχή σε εξετάσεις αυξήθηκε σε 30 ημέρες, με το άρθρο 7 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. ετών 1996-1997, ενώ με το άρθρο 6 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. ετών 1998-1999 καθορίστηκε ότι χορηγείται και στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες που έχουν υπερβεί το 28ο έτος της ηλικίας τους, αλλά μόνο για την προβλεπόμενη διάρκεια των σπουδών, που κάθε φορά παρακολουθεί ο εργαζόμενος, προσαυξημένη κατά δύο έτη, ανεξάρτητα αν οι σπουδές διανύθηκαν συνεχώς η διακεκομμένα.
Για την ανωτέρω άδεια εξετάσεων καταβάλλονται, στους δικαιούμενους εργαζόμενους μαθητές ή σπουδαστές ή φοιτητές, αποδοχές, από τις σχετικές υπηρεσίες του ΟΑΕΔ.
Περαιτέρω λεπτομέρειες για τις ημέρες της προαναφερόμενης άδειας, το ύψος της ημερήσιας αμοιβής, τον τρόπο καταβολής της, τη διαδικασία, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια που αφορά τα παραπάνω, εμπεριέχονται στην αρ.πρ. 31930/14-7-83 (Φ.Ε.Κ. Β’ 444) Κ.Υ.Α. όπως αυτή συμπληρώθηκε και ισχύει με τις αρ.πρ. 34651/29-11-96 (Φ.Ε.Κ. Β’ 1122) και 33894/7-12-98 (Φ.Ε.Κ. Β΄1276) όμοιες αποφάσεις, αρμοδιότητας του ΟΑΕΔ.
Σύμφωνα με το άρθρο 10 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. ετών 2004-2005, όσοι συμμετέχουν σε πρόγραμμα για μεταπτυχιακό δίπλωμα ετήσιας τουλάχιστον φοίτησης ή διδακτορικό δίπλωμα ΑΕΙ και ΤΕΙ της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, δικαιούνται άδεια 10 εργασίμων ημερών. Η άδεια αυτή είναι άνευ αποδοχών από τον εργοδότη, χορηγείται σε συνεχείς ημέρες ή τμηματικά και ανεξάρτητα από την ηλικία του/της δικαιούχου και ισχύει μέχρι δύο έτη.
Σε ότι αφορά τα σχετικά με την καταβολή αποδοχών για τις ημέρες της προαναφερόμενης άδειας, το ύψος της ημερήσιας αμοιβής, τον τρόπο καταβολής της, τη διαδικασία καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια που αφορά τα παραπάνω, αρμόδιος φορέας είναι ο ΟΑΕΔ.
Σύμφωνα με το αρ. 68 του ν.4554/2018, εργαζόμενος ο οποίος ανταποκρίνεται σε πρόσκληση από υπηρεσία αιμοληψίας για κάλυψη έκτακτης ανάγκης ή μετέχει σε οργανωμένη ομαδική αιμοληψία, καθώς και ο εργαζόμενος που προσέρχεται σε οποιοδήποτε κέντρο αιμοληψίας με δική του πρωτοβουλία για να προσφέρει αίμα, δικαιούται ειδικής άδειας απουσίας με πλήρεις αποδοχές, μόνο για την ημέρα της αιμοληψίας. Ο εργαζόμενος σε κάθε περίπτωση οφείλει να προσκομίσει στον εργοδότη σχετική βεβαίωση του νοσηλευτικού ιδρύματος, στο οποίο πραγματοποιήθηκε η αιμοληψία. Η ίδια ως άνω άδεια χορηγείται και στην περίπτωση λήψης αιμοπεταλίων.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση της ειδικής άδειας στον εργαζόμενο, η οποία προκύπτει από τη συμμετοχή του σε οποιαδήποτε εκ των άνω περιπτώσεων αιμοληψίας, είναι η έγκαιρη ενημέρωση του εργοδότη τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες προ της τέλεσης της αιμοληψίας, εκτός των περιπτώσεων κάλυψης έκτακτης ανάγκης. Εξαιρετικά και μόνο σε περιπτώσεις ταυτόχρονων αιτημάτων εργαζομένων για χρήση της ειδικής άδειας, ο εργοδότης δύναται σε συνεννόηση με τον εργαζόμενο και ανάλογα με το πρόγραμμα εργασίας του και τις ανάγκες της επιχείρησης, να προχωρήσει στη χορήγηση της εν λόγω άδειας το αργότερο μέσα σε διάστημα δέκα (10) ημερών από την ημέρα τέλεσης της αιμοληψίας.
Ο εργαζόμενος δύναται να κάνει χρήση του δικαιώματος της ειδικής άδειας αιμοληψίας κατά το μέγιστο δύο (2) φορές ετησίως.
Σύμφωνα με το άρθρο 62 τουν. 4808/2021θεσμοθετήθηκε στο εθνικό μας δίκαιο άδεια άνευ αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα. Με την παρούσα διάταξη ο εργαζόμενος πλήρους ή μερικής απασχόλησης έχει την δυνατότητα να κάνει χρήση άδειας άνευ αποδοχών, κατόπιν ατομικής έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη. Η άδεια αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα (1) έτος, ενώ δύναται να παραταθεί με νεότερη συμφωνία των μερών. Κατά τη διάρκεια της άδειας η σύμβαση εργασίας τίθεται σε αναστολή και δεν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές.
Μετά τη λήξη της άδειας άνευ αποδοχών συνεχίζουν να ισχύουν όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών που απορρέουν από την σύμβαση εξαρτημένης εργασίας.
Τέλος, και σε ότι αφορά την χορήγηση κανονικής αδείας στους εργαζομένους που έχουν λάβει άδεια άνευ αποδοχών σύμφωνα με τα ανωτέρω, επισημαίνεται ότι για την λήψη και τον υπολογισμό των ημερών κανονικής αδείας των εργαζομένων θα ληφθεί υπόψη και το χρονικό διάστημα κατά οποίο ο εργαζόμενος τελούσε σε άδεια άνευ αποδοχών (βλ. και παρ. 6 του άρθρου 2 του Α.Ν. 539/45, σχετική απόφαση του Ν.Σ.Κ.).
Άδειες μητρότητας / πατρότητας / φροντιστή – Διευκολύνσεις γονέων
Το νομοθετικό πλαίσιο για την άδεια μητρότητας καθορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 7 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 1993 και του άρθρου 7 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2000-2001, το οποίο κυρώθηκε με το άρθρο 11 του Ν.2874/2000, καθώς και της παρ.2 του άρθρου 44 του ν. 4488/2017, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από το άρθρο 34 του ν. 4808/2021, αλλά και τις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 4 της ΔΣΕ 103, κύρωση με τον ν. 1302/1982, της Οδηγίας 92/85/ΕΟΚ και του άρ. 8 παρ. 1 του Αν. ΕΚΧ, κύρωση με το ν. 4359/2016.
- Χορήγηση – Διάρκεια
Η διάρκεια της άδειας μητρότητας ορίζεται στις 17 εβδομάδεςγια τις εργαζόμενες σε οποιονδήποτε εργοδότη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Από αυτές, τις οκτώ εβδομάδες πρέπει να πάρει η εργαζόμενη πριν από τον τοκετό και τις υπόλοιπες 9 μετά. Η τήρηση των χρονικών διαστημάτων είναι υποχρεωτική.
Σε περίπτωση που η εργαζόμενη γεννήσει πρόωρα, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, έτσι ώστε ο χρόνος της άδειας να φθάνει συνολικά τις δεκαεπτά (17) εβδομάδες.
Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο μεταγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί, η άδεια που είχε ληφθεί πριν τον τοκετό παρατείνεται, σε κάθε περίπτωση, μέχρι την πραγματική ημερομηνία του τοκετού, χωρίς αυτή η παράταση να συνεπάγεται την αντίστοιχη μείωση των 9 εβδομάδων της άδειας που πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό.
Επίσης,οιτεκμαιρόμενες μητέρες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα,και οι εργαζόμενες που υιοθετούν τέκνοηλικίας έως οκτώ (8) ετών με αφετηρίατην ένταξη του παιδιού στην οικογένεια δικαιούνται το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας των 9 εβδομάδων,καθώς και τις πάσης φύσεως αποδοχές και επιδόματα που συνδέονται με αυτήν,εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις επιμέρους καταστατικές διατάξεις του φορέα ασφάλισής τους.
- Αμοιβή/επιδότηση κατά την άδεια μητρότητας
Κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας η εργαζόμενη δικαιούται αθροιστικά να λάβει:
α) Αποδοχές απότον εργοδότη της ανάλογα με την προϋπηρεσία της
Για την υποχρέωση του εργοδότη σε καταβολή αποδοχών κατά το διάστημα της άδειας μητρότητας, ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 657 και 658 του Αστικού Κώδικα περί ανυπαιτίου κωλύματος.
Η υποχρέωση περιορίζεται στην καταβολή αποδοχών 15 ημερών στην περίπτωση που η άδεια μητρότητας ξεκίνησε μετά από δεκαήμερη τουλάχιστον παροχή εργασίας και πριν κλείσει το πρώτο έτος υπηρεσίας, ενώ, μετά τη συμπλήρωση του πρώτου εργασιακού έτους, η υποχρέωση για καταβολή αποδοχών μπορεί να φθάσει τον ένα μήνα.
Από το ανωτέρω ποσό ο εργοδότης μπορεί να αφαιρέσει τυχόν ποσά που λαμβάνει η εργαζόμενη από τον ασφαλιστικό της φορέα και αφορούν στο ίδιο χρονικό διάστημα για το οποίο καταβάλλει αποδοχές.
Η υποχρέωση αυτή βαρύνεικατ’ ανώτατοτον εργοδότη για κάθε εργασιακό έτος, ανεξάρτητα από τον αριθμό των κωλυμάτων που προέκυψαν μέσα σε αυτό (π.χ. ασθένεια ή/ και άδεια μητρότητας), ενώ για να δημιουργηθεί νέα υποχρέωση πρέπει αθροιστικά να αλλάξει το εργασιακό έτος της εργαζόμενης και το κώλυμα.
Περισσότερες πληροφορίες περί της εφαρμογής των άρθρων 657 και 658 του Αστικού Κώδικα μπορείτε να αναζητήσετεστον σύνδεσμο εδώ.
β) Επιδότηση τοκετού και λοχείας από τον ασφαλιστικό της φορέα, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του φορέα.
Για τον e-ΕΦΚΑ μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του για αναλυτικές πληροφορίες για τις προϋποθέσεις και τη διαδικασίαστον σύνδεσμο εδώ.
γ) Συμπληρωματική παροχή μητρότητας και ένσημα από τη ΔΥΠΑ,σύμφωνα με τις υφιστάμενες προϋποθέσεις και τη διαδικασία.
Για τη ΔΥΠΑ μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της για αναλυτικές πληροφορίεςστον σύνδεσμο εδώ.
Με τις διατάξεις του άρθρου 142 του ν. 3655/2008, ως ισχύει, έπειτα από την τροποποίησή του με το άρθρο 43 του ν. 4997/2022 χορηγείται στις εργαζόμενες ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας ή και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας ή και της κανονικής άδειας Ως ημερομηνία έναρξης της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας ορίζεται η επομένη της λήξης των αδειών της προηγουμένης παραγράφου.
Η διάρκεια της άδειας είναι εννέα (9) μήνες, ενώ η εργαζόμενη επιδοτείται και καλύπτεται ασφαλιστικά από τη ΔΥΠΑ σύμφωνα με τον κατώτατο μισθό όπως κάθε φορά καθορίζεται.
Η ανωτέρω άδεια χορηγείται στην εργαζόμενη, έπειτα από αίτησή της στον εργοδότη τον οποίο οφείλει να προειδοποιήσει εγγράφως ένα μήνα πριν την έναρξη της εν λόγω αδείας.
Ο χρόνος απουσίας της εργαζόμενης από την εργασία της κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της ετήσιας κανονικής άδειας, της προϋπηρεσίας για τον καθορισμό της αμοιβής και της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης αλλά και κάθε δικαιώματος που απορρέει από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
Επιπροσθέτως, για την εφαρμογή του άρθρου 142 του ν. 3655/2008 ισχύει η υπ’ αριθμ.33891/606/2008 (Β΄833)Απόφασητης Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας με την οποία ρυθμίζονται η διαδικασία, ο τρόπος και οι λοιπές προϋποθέσεις, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια που είναι απαραίτητη για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης.
Αναλυτικές πληροφορίες για την καταβολή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας από τη ΔΥΠΑ μπορείτε να αναζητήσετε στην ιστοσελίδα τηςστον σύνδεσμο εδώ.
Για υποβολή της αίτησής σας προς τη ΔΥΠΑ μεταβείτε στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της πατώντας στον σύνδεσμο εδώ: https://eservices.oaed.gr/pls/apex/f?p=1001:1:
Δικαιούχοι άδειας:
Την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας του άρθρου 142 του ν. 3655/2008 δικαιούται η μητέρα ασφαλισμένη στο ΙΚΑ–ΕΤΑΜ που απασχολείται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση.
Εργαζόμενες που για την άδεια φροντίδας παιδιού εμπίπτουν σε ευνοϊκότερη ειδική ρύθμιση από αυτήν του άρ. 9 της ΕΓΣΣΕ 2004−2005:
Οι εργαζόμενες οι οποίες για την άδεια φροντίδας παιδιού εμπίπτουν σε ευνοϊκότερη ειδική ρύθμιση από αυτήν του άρ. 9 της ΕΓΣΣΕ 2004−2005 (ενδεικτικά οι εργαζόμενες στον τραπεζικό κλάδο/σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις) είναι επίσης δικαιούχοι των ευεργετημάτων της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας, έπειτα από την κατάργηση των σχετικών προϋποθέσεων (κατάργηση της παρ. 2 του άρ. 36 του ν. 3996/2011 με την περ. η΄ του άρθρου 54 του ν. 4808/2021).
Προϋποθέσεις επιδότησης από τη ΔΥΠΑ:
Η ΔΥΠΑ κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας καταβάλλει ειδική παροχή στην εργαζόμενη μητέρα, εφόσον ισχύουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
α) Βρίσκεται σε ενεργή εργασιακή σχέση.
β) Έχει λάβει επίδομα μητρότητας από το ΙΚΑ–ΕΤΑΜ (νυν e-ΕΦΚΑ).
Ποσό επιδότησης:
- Το καταβαλλόμενο μηνιαίο ποσό είναι ίσο με τον κατώτατο μισθό όπως καθορίζεται κάθε φορά με βάση την ΕΓΣΣΕ.
- Σε περίπτωση απασχόλησης μέχρι και τέσσερις ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες το μήνα, κατά μέσο όρο στη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο ποσό ισούται με το μισό του ανωτέρω καθοριζόμενου.
- Με βάση τα αναφερόμενα ποσά, καταβάλλεται επίσης αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.
Θετές και τεκμαιρόμενες μητέρες
Επίσης, με την παρ. 1 του άρθρου 36 του ν. 4808/2021 τροποποιήθηκε το άρθρο 142 του ν. 3655/2008 (Α’58) καιεπεκτάθηκε η χορήγηση της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας και στις εργαζόμενες που υιοθετούν τέκνοαπό την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των οκτώ (8) ετών,ομοίως με την τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα, που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.
Για την εφαρμογή των παραπάνω:
α) ως «εργαζόμενη που υιοθετεί τέκνο» νοείται η εργαζόμενη γυναίκα, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Εθνικό Μητρώο Υποψηφίων Θετών Γονέων και μετά από απόφαση της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας παραλαμβάνει, για φροντίδα και ανατροφή με σκοπό την υιοθεσία, παιδί από κοινωνική υπηρεσία της κατά περίπτωση Μονάδας Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας ή άλλου φορέα που έχει υπό την προστασία του το παιδί ή από τον φυσικό γονέα ή τους φυσικούς γονείς του παιδιού ακόμη και πριν την έκδοση της δικαστικής απόφασης υιοθεσίας.
β) Ως «ένταξη του παιδιού στην οικογένεια» νοείται:
βα) η ημερομηνία φυσικής παράδοσης, για φροντίδα και ανατροφή με σκοπό την υιοθεσία, του παιδιού στην «εργαζόμενη που υιοθετεί τέκνο» από την κατά περίπτωση Μονάδα Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας ή από όποιον άλλον φορέα έχει υπό την προστασία του το παιδί, όπως αποδεικνύεται από σχετικό έγγραφο της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας, ή από τον φυσικό γονέα ή τους φυσικούς γονείς του παιδιού ακόμη και πριν την έκδοση της δικαστικής απόφασης υιοθεσίας, όπως αποδεικνύεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο που συνάπτει η «εργαζόμενη που υιοθετεί τέκνο» με τον φυσικό γονέα ή τους φυσικούς γονείς του παιδιού, ή
ββ) η ημερομηνία, κατά την οποία καθίσταται τελεσίδικη η δικαστική απόφαση που αναγνωρίζει αλλοδαπή απόφαση υιοθεσίας από την εργαζόμενη που υιοθετεί τέκνο.
Μεταβίβαση της ειδικής άδειας και παροχής στον πατέρα
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 142 του ν. 3655/2008, η οποία προστέθηκε με το άρ. 43 του ν. 4997/2022 (Α΄219), η μητέρα δικαιούται να μεταβιβάσει έως επτά (7) μήνες από την ειδική άδεια προστασίας μητρότητας της παρ. 1 προς τον πατέρα, αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις με πλήρη ή μερική απασχόληση.
Για όσο χρόνο ο πατέρας λαμβάνει την άδεια που του έχει μεταβιβάσει η μητέρα, δικαιούται τις παροχές και τις συνέπειες ως προς την ασφαλιστική κάλυψη της παρ. 1. του άρ. 142 του ν. 3655/2008. Με την υπ’ αριθμ.47360/09.05.2023 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίστηκαν οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη μεταβίβαση της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας.
Με το άρθρο 27 του ν. 4808/2021 και σύμφωνα με τις επιταγές της Οδηγίας 2019/1158/ΕΕ, κάθε εργαζόμενος πατέρας δικαιούται άδεια πατρότητας δεκατεσσάρων (14) εργάσιμων ημερών, με αποδοχές, η οποία πρέπει να λαμβάνεται κατά τη γέννηση του τέκνου, χωρίς καμία απολύτως προϋπόθεση και ανεξάρτητα από την οικογενειακή του κατάσταση. Η άδεια αυτή χορηγείται συνολικά ή τμηματικά σύμφωνα με την αίτηση του εργαζόμενου ως εξής: είτε α) ο εργαζόμενος λαμβάνει δύο (2) ημέρες άδειας πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες που συνδέονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, οπότε στην περίπτωση αυτή, οι υπόλοιπες δώδεκα (12) ημέρες, χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, άμεσα λόγω της γέννησης του τέκνου, εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία γέννησης είτε β) χορηγείται το σύνολο των ημερών αδείας μετά την ημερομηνία γέννησης. Για την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης, ο εργαζόμενος γνωστοποιεί την πιθανολογούμενη ημέρα τοκετού στον εργοδότη, προκειμένου ο τελευταίος να λάβει εγκαίρως γνώση.
Η άδεια πατρότητας χορηγείται επίσης σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου, ηλικίας έως οκτώ (8) ετών, από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια.
Επίσης, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 47972/07.07.2022 Εγκύκλιο του Υπουργού Εργασίας διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση νοσηλείας του νεογνού μετά τον τοκετό, κατά το διάστημα του πρώτου μήνα από την γέννησή του, λόγω της οποίας η χορήγηση της άδειας κατά το διάστημα αυτό δεν συμβαδίζει με τον σκοπό της χορήγησής της που είναι η φροντίδα αυτού και η ενίσχυση του συναισθηματικού δεσμού του πατέρα με το παιδί, τότε είναι δυνατή, έπειτα από συμφωνία των μερών (άρθρο 46, παρ. 3), η χορήγηση τμήματος ή και συνόλου της άδειας άμεσα μετά την ολοκλήρωση της νοσηλείας του τέκνου.
Το νομοθετικό πλαίσιο για την άδεια φροντίδας παιδιού καθορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 4808/2021, του άρθρου 9 της ΕΓΣΣΕ 1993, του άρθρου 6 της ΕΓΣΣΕ 2002-2003, το οποίο κυρώθηκε από τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 3144/03, των άρθρων 8 & 9 της ΕΓΣΣΕ 2004-2005, της περίπτωσης γ΄ του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 2006-2007, του άρθρου 6 της ΕΓΣΣΕ 2008-2009, του άρθρου 2 της ΕΓΣΣΕ 2014 και του άρθρου 38 του ν. 4342/2015, καθώς και από την υπ’ αριθμ. 124/2018 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους η οποία έγινε αποδεκτή από την Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και με τις διατάξεις υπερνομοθετικής ισχύος της ΔΣΕ 103, κύρωση με τον ν. 1302/1982 και του άρ. 8 παρ. 3 του Αν. ΕΚΧ κύρωση με το ν. 4359/2016.
Επίσης για το θέμα ενδεχομένως να τυγχάνουν εφαρμογής ειδικότερες – ευνοϊκότερες ρυθμίσεις ΣΣΕ, επιχειρησιακών συμβάσεων, κανονισμών εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων κ.ά.
Αναλυτικότερα, από το συνδυασμό των ανωτέρω, ορίζεται ότι δικαιούχοι της άδειας είναι εναλλακτικά οι εργαζόμενοι φυσικοί, θετοί ή ανάδοχοι γονείς και των δύο φύλων, ανεξάρτητα από το είδος της δραστηριότητας που ασκεί ο άλλος γονέας ακόμη και αν ο άλλος γονέας δεν εργάζεται. Σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, την άδεια φροντίδας παιδιού λαμβάνει ο γονέας που έχει την επιμέλεια, εκτός και αν συμφωνήσουν διαφορετικά. Ειδικότερα, οι θετοί και ανάδοχοι γονείς δικαιούνται να λάβουν την άδεια φροντίδας τέκνου από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και εφόσον το τέκνο δεν έχει συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών.
Σε περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι δικαιούχοι της άδειας φροντίδας παιδιού, ως ορίζεται από τις προαναφερθείσες διατάξεις, η άδεια χορηγείται έπειτα από κοινές ως προς το περιεχόμενο υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, για το ποιος γονέας εκ των δύο θα κάνει χρήση της άδειας ή, σε περίπτωση που συμφωνούν να τη μοιραστούν, με γνωστοποίηση των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων που θα κάνει χρήση τμήματος της άδειας ο καθένας τους. Οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους, σχετικές βεβαιώσεις.
Ειδικότερα, η άδεια χορηγείται για χρονικό διάστημα τριάντα (30) μηνών από τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας ή της γονικής άδειας, ως μειωμένο ωράριο. Κατά το παραπάνω διάστημα, ο γονέας που κάνει χρήση του δικαιώματος αυτού, δικαιούται είτε να προσέρχεται κατά μία (1) ώρα αργότερα είτε να αποχωρεί κατά μία (1) ώρα νωρίτερα κάθε ημέρα από την εργασία είτε να τη διακόπτει κατά μία ώρα ημερησίως, σύμφωνα με την αίτησή του.
Εναλλακτικά, έπειτα από συμφωνία των μερών, η ανωτέρω άδεια (μειωμένο ωράριο) μπορεί να χορηγείται με άλλους τρόπους, όπως:
α) Μειωμένο ωράριο εργασίας κατά δύο (2) ώρες ημερησίως για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες και κατά μία (1) ώρα ημερησίως για τους επόμενους έξι (6) μήνες.
β) Πλήρεις ημέρες άδειας, οι οποίες κατανέμονται σε εβδομαδιαία βάση, αντίστοιχου συνολικού αριθμού ωρών, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
γ) Ισόχρονη συνεχόμενη άδεια, χορηγούμενη εφάπαξ ή τμηματικώς, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
δ) Με όποιον άλλον τρόπο συμφωνούν τα μέρη.
Σε περίπτωση μερικής απασχόλησης η άδεια φροντίδας χορηγείται, ως αναλυτικά ορίζεται ανωτέρω, κατ’ αναλογία του ημερήσιου χρόνου εργασίας.
Η άδεια φροντίδας χορηγείται με αποδοχές και θεωρείται ως χρόνος εργασίας ενώ δεν πρέπει να προκαλεί δυσμενέστερες συνθήκες στην απασχόληση και στις εργασιακές σχέσεις.
Η γονική άδεια χορηγείται σύμφωνα με το άρθρο 28 του ν. 4808/2021 και σύμφωνα με τις επιταγές της Οδηγίας 2019/1158/ΕΕ. Ειδικότερα:
Διάρκεια- Προϋπόθεση χορήγησης – Επίδομα
Προβλέπεται ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα στην γονική άδεια για κάθε εργαζόμενο γονέα, φυσικό, θετό ή ανάδοχο, καθώς και για κάθε πρόσωπο που ασκεί τη γονική μέριμνα. Η άδεια έχει διάρκεια τεσσάρων (4) μηνών και μπορεί να χορηγηθεί συνεχόμενα ή τμηματικά, ανάλογα με τις ανάγκες του εργαζόμενου, σύμφωνα με την αίτησή του και με τα όσα ειδικότερα ορίζονται, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών, με σκοπό την εκπλήρωση των ελάχιστων υποχρεώσεων ανατροφής προς αυτό.
Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου ηλικίας έως οκτώ (8) ετών, η γονική άδεια χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια.
Μόνη προϋπόθεση για τη θεμελίωση δικαιώματος χορήγησης της γονικής άδειας από τον εργοδότη αποτελεί ο/η εργαζόμενος/η του άρθρου 1 να έχει συμπληρώσει ένα (1) έτος απασχόλησης, συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο π.δ. 81/2003 (Α 77), όπως ισχύει, εκτός αν ορίζεται ευνοϊκότερα από ειδική διάταξη νόμου, διαταγμάτων, κανονισμών, συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων ή συμφωνιών εργοδοτών και εργαζομένων.
Η ως άνω προϋπόθεση αφορά στον χρόνο κατά τον οποίο θεμελιώνεται η υποχρέωση του εργοδότη να χορηγήσει την άδεια, ωστόσο η άδεια μπορεί να χορηγείται ακόμα και αν δεν πληρούται η προϋπόθεση αυτή, σε περίπτωση ευνοϊκότερης ειδικής ρύθμισης ή κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των μερών, προφορικής ή γραπτής, σύμφωνα και με την παρ. 2 του άρ. 28 και την παρ. 3 του αρ. 46 του ν. 4808/2021. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον χορηγείται η άδεια κατά τα ανωτέρω, καταβάλλεται και η επιδότηση γονικής άδειας από τη ΔΥΠΑ.
Η γονική άδεια, το συνολικό της διάστημα και ο τρόπος χορήγησής της αναρτάται στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» στο Έντυπο Ε.14.
Επιπρόσθετα, θεσμοθετείται η καταβολή επιδόματος από τη ΔΥΠΑ ενισχύοντας τη δυνατότητα των γονέων να κάνουν χρήση της άδειας αυτής, με σκοπό την αύξηση της χρήσης της, ιδιαιτέρως από τους πατέρες, προκειμένου να υποστηριχθεί η απασχόληση αλλά και η επαγγελματική ανέλιξη των μητέρων (περισσότερα εδώ).
Ειδικότερα, από τη ΔΥΠΑ θα καταβάλλεται για τους πρώτους δύο μήνες της άδειας επίδομα γονικής άδειας σε κάθε γονέα, μηνιαίως, ποσού ίσου με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, καθώς και αναλογία επιδομάτων εορτών και αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό.
Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, το δικαίωμα των γονέων στη γονική άδεια και στο επίδομα είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε ένας (1) χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, εκτός αν ορίζεται ευνοϊκότερα από ειδικότερη διάταξη ή ευνοϊκότερη συμφωνία των μερών.
Λαμβάνονται επίσης υπόψη οι ιδιαίτερες ανάγκες των οικογενειών, σε περίπτωση πολλαπλών γεννήσεων αλλά και ειδικών κατηγοριών μονογονέων.
Έτσι, κατ’ εξαίρεση, γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν τη γονική άδεια για κάθε παιδί ξεχωριστά, διακεκομμένα ή και συνεχόμενα, χωρίς δηλαδή να μεσολαβήσει ένας χρόνος πραγματικής υπηρεσίας. Επίσης, δικαιούνται να λάβουν το επίδομα της γονικής άδειας από τη ΔΥΠΑ για δύο (2) μήνες επιπλέον, ανεξαρτήτως του αριθμού των παιδιών που γεννήθηκαν μαζί, επί χορηγηθείσης άδειας.
Ακόμη γονείς μόνοι, λόγω θανάτου του άλλου γονέα ή λόγω ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης του τέκνου από τον άλλο γονέα, δικαιούνται τη γονική άδεια και το επίδομα εις διπλούν.
Με την παρ. 6 θεσμοθετείται διαδικασία για τη χορήγηση της άδειας σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να χορηγείται συνεχόμενα, τμηματικά ή με άλλο ευέλικτο τρόπο, διατηρώντας το δικαίωμα στην καταβολή επιδόματος από τη ΔΥΠΑ (περισσότερα εδώ) και σύμφωνα με την αίτηση του εργαζόμενου, η οποία υποβάλλεται στον εργοδότη με κάθε πρόσφορο τρόπο, εγγράφως, ή ηλεκτρονικά και στην οποία προσδιορίζει την έναρξη και τη λήξη της.
Η αίτηση υποβάλλεται στον εργοδότη τουλάχιστον ένα (1) μήνα πριν την έναρξη της άδειας, εκτός εάν συντρέχουν έκτακτοι λόγοι, οι οποίοι καθιστούν αναγκαία την έναρξη της άδειας σε μικρότερο χρονικό διάστημα. Ο εργοδότης, κατόπιν διαβούλευσης, απαντά στην αίτηση του εργαζόμενου άμεσα και κατ’ ανώτατο εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της. Ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια στον αιτούμενο χρόνο, εκτός αν αυτό θα διατάρασσε σοβαρά την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης. Σε αυτήν την περίπτωση, υποχρεούται να τεκμηριώσει εγγράφως τον λόγο αναβολής χορήγησής της προς τον εργαζόμενο και δύναται να προτείνει προς αυτόν εναλλακτικές λύσεις ως προς τον χρόνο χορήγησής της ή ευέλικτους τρόπους χορήγησής της. Σε κάθε περίπτωση, ο εργοδότης, εφόσον δεν υπάρχει άλλη συμφωνία, υποχρεούται να χορηγήσει τη γονική άδεια εντός δύο (2) μηνών από την υποβολή της αίτησης.
Περαιτέρω, καθίσταται σαφές ότι αιτήσεις γονέων με αναπηρία, γονέων παιδιών με αναπηρία, με μακροχρόνια ή αιφνίδια ασθένεια, πολύτεκνων και μόνων γονέων λόγω θανάτου γονέα, ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης τέκνων, καθώς και γυναικών μετά την άδεια μητρότητας και την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, χορηγούνται με απόλυτη προτεραιότητα. Επίσης, προτεραιότητα δίνεται στις αιτήσεις γονέων παιδιών λόγω νοσηλείας ή ασθένειας του παιδιού ή λόγω αναπηρίας ή σοβαρής ασθένειας συζύγου, συντρόφου συμβίωσης, συγγενούς, γονέων παιδιών διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων, καθώς και γονέων έπειτα από πρόωρο τοκετό.
Η γονική άδεια, έπειτα από σχετική αίτηση του εργαζόμενου, δύναται εναλλακτικά να χορηγείται με κάθε ευέλικτο τρόπο που εξυπηρετεί τα μέρη, όπως ενδεικτικά με τη μορφή μειωμένου ημερήσιου ωραρίου ή σε ημέρες άδειας, οι οποίες μπορούν να κατανέμονται σε εβδομαδιαία ή σε μηνιαία βάση, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα του εργαζόμενου να λάβει το επίδομα γονικής άδειας. Στην περίπτωση αυτή, ο εργαζόμενος, με την αίτησή του, προσδιορίζει τον αντίστοιχο χρόνο του συνόλου ή του τμήματος της γονικής άδειας που επιθυμεί να λάβει με ευέλικτο τρόπο, καθώς και το είδος της ευελιξίας του οποίου επιθυμεί να κάνει χρήση. Ο εργοδότης εξετάζει την αίτηση, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της επιχείρησης και του εργαζομένου και σε περίπτωση τυχόν απόρριψής της τεκμηριώνει τους λόγους γραπτώς, εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της.
Συνδεόμενα δικαιώματα
Κατά τη διάρκεια της γονικής άδειας παρέχεται προς τους εργαζόμενους ενημέρωση για τις διαδικασίες προαγωγών και για την εσωτερική στελέχωση κενών θέσεων εργασίας και πρέπει να τους επιτρέπεται να συμμετέχουν σε αυτές τις διαδικασίες και να υποβάλλουν υποψηφιότητα για αυτές τις θέσεις, χωρίς καμία διάκριση σε βάρος τους.
Παράλληλα, για τους δύο πρώτους μήνες που ο εργαζόμενος λαμβάνει επίδομα από τη ΔΥΠΑ, ασφαλίζεται επίσης από αυτόν στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του οικείου ασφαλιστικού φορέα, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης (περισσότερα εδώ).
Ο χρόνος του τμήματος της άδειας κατά τον οποίο ο εργαζόμενος λαμβάνει επίδομα από τη ΔΥΠΑ λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του οικείου ασφαλιστικού φορέα, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου παραπάνω ποσού, από το οποίο η ΔΥΠΑ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά ασφαλισμένου και την αποδίδει στον οικείο ασφαλιστικό φορέα, μαζί με την προβλεπόμενη εισφορά εργοδότη που βαρύνει τον Οργανισμό.
Για τον μη επιδοτούμενο από τη ΔΥΠΑ χρόνο γονικής άδειας ο οποίος λαμβάνεται υπόψη τόσο για τη θεμελίωση του ασφαλιστικού δικαιώματος όσο και για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης, ο γονέας δύναται να αποκτήσει πλήρη ασφαλιστική κάλυψη από τον ασφαλιστικό του φορέα κατόπιν αναγνώρισης του χρόνου απουσίας του, σύμφωνα με το άρθρο 40 του ν. 2084/1992 (Α’ 165), εφόσον δεν έχει συμφωνηθεί να του καταβάλει αποδοχές ο εργοδότης.
Μετά τη λήξη της γονικής άδειας, ο εργαζόμενος γονέας δικαιούται να επιστρέψει στην ίδια θέση εργασίας ή σε ισοδύναμη ή ανάλογη θέση, με όχι λιγότερο ευνοϊκούς επαγγελματικούς όρους και να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την οποία θα δικαιούνταν κατά την απουσία του.
Ο χρόνος απουσίας των εργαζομένων από την εργασία τους λόγω γονικής άδειας στο σύνολό του (επιδοτούμενο και μη επιδοτούμενο τμήμα) λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό των αποδοχών τους, τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας απουσίας και του επιδόματος αδείας, την επαγγελματική εξέλιξη, καθώς και για τον υπολογισμό της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσής τους.
Δήλωση στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ
Ο εργοδότης συμπληρώνει και αναρτά, για κάθε εργαζόμενό του που έχει κάνει χρήση της γονικής άδειας, στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων το Έντυπο Ε14, καθώς και κάθε σχετική τροποποίηση που επέρχεται. Αντίστοιχα και ο εργαζόμενος ενημερώνει άμεσα τη ΔΥΠΑ για κάθε τροποποίηση, εφόσον έχει αιτηθεί την επιδότηση της γονικής άδειας.
Με το άρθρο 29 του ν. 4808/2021 και σύμφωνα με τις επιταγές της Οδηγίας 2019/1158/ΕΕ κάθε εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει έξι (6) μήνες συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου δικαιούται άδεια φροντιστή, όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 26 του ίδιου νόμου, για τη φροντίδα προσώπου, διάρκειας έως πέντε (5) εργάσιμων ημερών για κάθε ημερολογιακό έτος, εφόσον το πρόσωπο αυτό έχει ανάγκη σημαντικής φροντίδας ή υποστήριξης για σοβαρό ιατρικό λόγο, η οποία βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση, για την οποία δεν προβλέπεται καταβολή αποδοχών.
Με το άρθρο 30 του ν. 4808/2021 και σύμφωνα με τις επιταγές της Οδηγίας 2019/1158/ΕΕ, θεσμοθετείται δικαίωμα απουσίας του εργαζόμενου γονέα ή φροντιστή, έως δύο (2) φορές ετησίως και έως μία (1) εργάσιμη ημέρα κάθε φορά, με αποδοχές, για λόγους ανωτέρας βίας που συνδέονται με επείγοντα οικογενειακά ζητήματα σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος, που καθιστά απαραίτητη την άμεση παρουσία του εργαζομένου. Η ασθένεια ή το ατύχημα του παιδιού ή του προσώπου, σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 26 του ίδιου νόμου, βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση νοσοκομείου ή θεράποντος ιατρού.
Με το άρθρο 31 του ν. 4808/2021 και σύμφωνα με τις επιταγές της Οδηγίας 2019/1158/ΕΕ, θεσμοθετείται δικαίωμα για κάθε εργαζόμενο γονέα παιδιών ηλικίας έως δώδεκα (12) ετών ή φροντιστή να ζητά ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας για λόγους φροντίδας, όπως ιδίως, τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας ή μερική απασχόληση. Προϋπόθεση του δικαιώματος αποτελεί ο εργαζόμενος γονέας να έχει συμπληρώσει έξι (6) μήνες συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη, εκτός αν ορίζεται ευνοϊκότερα από ειδική διάταξη ή συμφωνιών εργοδοτών και εργαζομένων.
Ο εργοδότης εξετάζει και διεκπεραιώνει εντός ενός (1) ημερολογιακού μήνα κάθε αίτηση για ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της επιχείρησης και του εργαζομένου. Ο εργοδότης τεκμηριώνει εγγράφως κάθε απόρριψη σχετικής αίτησης ή κάθε αναβολή χορήγησης ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας.
Όταν οι ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας έχουν περιορισμένη διάρκεια, ο εργαζόμενος επιστρέφει στην αρχική μορφή απασχόλησης, όταν λήξει η συμφωνηθείσα περίοδος. Επίσης, ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα να επιστρέψει στην αρχική μορφή απασχόλησης πριν από τη λήξη της συμφωνημένης περιόδου, κατόπιν αίτησής του και εφόσον αυτό δικαιολογείται από συγκεκριμένη μεταβολή των περιστάσεων. Ο εργοδότης εξετάζει και διεκπεραιώνει κάθε τέτοια αίτηση πρόωρης επιστροφής σύμφωνα με τα ανωτέρω.
Με το άρθρο 35 του ν. 4808/2021 καθιερώνεται το δικαίωμα των εργαζομένων γυναικών του ιδιωτικού τομέα κάθε φορά που υποβάλλονται σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του ν. 3305/ 2005 (Α’17) σε άδεια επτά (7) εργάσιμων ημερών με αποδοχές, ύστερα από βεβαίωση του θεράποντος ιατρού ή του διευθυντή μονάδας ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (Μ.Ι.Υ.Α.).
Με το άρθρο 40 του ν. 4808/2021 και το άρθρου 9 του π.δ. 176/1997 οι έγκυοι εργαζόμενες απαλλάσσονται από την εργασία χωρίς περικοπή αποδοχών, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του εργοδότη, με κάθε πρόσφορο μέσο, προκειμένου να υποβάλλονται σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, εφόσον αυτές οι εξετάσεις πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια του χρόνου εργασίας.
Με το άρθρο 39 του ν. 4808/2021 και του άρθρου 6 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. του 1993 και του άρθρου 10 της ΕΓΣΣΕ του 2000-01 σε περίπτωση τέλεσης γάμου ή σύναψης συμφώνου συμβίωσης, χορηγείται άδεια έξι (6) εργασίμων ημερών, με αποδοχές, εφόσον ο εργαζόμενος απασχολείται με σύστημα εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και πέντε (5) εργασίμων ημερών, εφόσον απασχολείται με σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Η άδεια αυτή δεν υπολογίζεται στην κανονική ετήσια άδεια του εργαζομένου.
Με το άρθρο 43 του ν. 4808/2021, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 24 του ν. 4892/2022, χορηγείται στους εργαζόμενους γονείς, κατά την έννοια του άρθρου 33 του ν. 4808/2021, ειδική άδεια, διάρκειας δέκα (10) εργασίμων ημερών κατ’ έτος, με αποδοχές, για την αντιμετώπιση των αναγκών παιδιών ηλικίας έως δεκαοκτώ (18) ετών συμπληρωμένων, με νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση, με νεοπλασματική ασθένεια ή που χρήζει μεταμόσχευσης ή με σπάνιο νόσημα ή πάθηση, σύμφωνα με τον κατάλογο της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 4213/2013 (Α΄ 261), και εφόσον στην τελευταία περίπτωση συντρέχει ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, ή παιδιών, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, με βαριά νοητική αναπηρία ή σύνδρομο DOWN ή αυτισμό.
Η άδεια αποτελεί ατομικό δικαίωμα του κάθε γονέα, χορηγείται χωρίς άλλη προϋπόθεση, πέραν των σχετικών διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στους εργαζόμενους γονείς για οικογενειακούς λόγους και αφού εξαντληθούν συναφή δικαιώματα με αποδοχές, πλην της ετήσιας κανονικής άδειας.
Με το άρθρο 44 του ν. 4808/2021, για κάθε εργαζόμενο γονέα, ισχύει ατομικό δικαίωμα στην ειδική αυτή άδεια χωρίς αποδοχές, σε περίπτωση νοσηλείας του παιδιού, ανεξαρτήτως της ηλικίας του, λόγω ασθένειας ή ατυχήματος που καθιστά αναγκαία την άμεση παρουσία του, για όσο διάστημα διαρκεί η νοσηλεία και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των τριάντα (30) εργάσιμων ημερών κατ’ έτος.
Η άδεια χορηγείται, χωρίς άλλη προϋπόθεση, πέραν των σχετικών διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στους εργαζόμενους γονείς και ανεξαρτήτως της ηλικίας των τέκνων.
Με το άρθρο 45 του ν. 4808/2021 στον εργαζόμενο γονέα, κατά την έννοια του άρθρου 33 του ίδιου νόμου,που έχει χηρέψει και στον άγαμο γονέα που έχει την αποκλειστική επιμέλεια παιδιού, χορηγείται άδεια έξι (6) εργάσιμων ημερών ετησίως, με αποδοχές,επιπλέον αυτής που δικαιούνται από άλλες διατάξεις. Γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδειας οκτώ (8) εργάσιμων ημερών ετησίως.
Επίσης, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 107342/14.11.2022 εγκύκλιο δικαιούχοι της άδειας των μονογονεϊκών οικογενειών, δικαιούχοι της άδειας είναι και οι εργαζόμενοι γονείς, ή τρίτα πρόσωπα, που τους έχει ανατεθεί η κατ’ αποκλειστικότητα άσκηση της γονικής μέριμνας του προσώπου του τέκνου/παιδιού με δικαστική απόφαση, καθώς και οι γονείς στους οποίους έχει ανατεθεί η κατ’ αποκλειστικότητα άσκηση της επιμέλειας του προσώπου του τέκνου τους, με δικαστική απόφαση ή με έγγραφη συμφωνία λύσης του γάμου ή του συμφώνου συμβίωσης, ή σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης, ή ακύρωσης του γάμου, ως ορίζεται κάθε φορά από τις σχετικές διατάξεις η ρύθμιση των θεμάτων αυτών.
Ηλικία τέκνου
Το δικαίωμα σύμφωνα με την υπ’ αρ. 38481/10.04.2023 εγκύκλιο στην άδεια των μονογονεϊκών οικογενειών μπορεί να ασκηθεί από τους δικαιούχους αυτής, κατά τον χρόνο που ο γονέας ασκεί αποκλειστικά τη γονική μέριμνα ή την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου του, ενώ το δικαίωμα στην εν λόγω άδεια παύει να ισχύει όταν παύει να υφίσταται δικαίωμα/υποχρέωση στη γονική μέριμνα ή στην επιμέλεια του τέκνου, με την ενηλικίωση αυτού, δηλαδή με τη συμπλήρωση του δέκατου όγδοου έτους ηλικίας του, σύμφωνα με το άρ. 127 του ΑΚ.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα άρθρα 281 και 288 του Αστικού Κώδικα, την καλή πίστη, τα χρηστά και συναλλακτικά ήθη, καθώς και τον κοινωνικό και οικονομικό σκοπό του δικαιώματος για την υποστήριξη του μόνου γονέα κατά τα ανωτέρω, η εν λόγω άδεια θα πρέπει να χορηγείται και μετά την ενηλικίωση του παιδιού, εφόσον αυτό έχει αποδεδειγμένα ανάγκη από ειδική φροντίδα για λόγους βαριάς ή χρόνιας ασθένειας ή αναπηρίας, κατά την έννοια του άρ. 42, παρ. 2 περ. β΄ του ν. 4808/2021.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 4808/2021 και του άρθρου 4 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε 2008-2009, εργαζόμενοι γονείς, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, έχουν δικαίωμαγια κάθε παιδί,ηλικίας μέχρι δεκαοκτώ (18) ετώνσυμπληρωμένων, που παρακολουθεί μαθήματα στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης,καθώς και γονείς τέκνου με ειδικές ανάγκες, ανεξαρτήτως της ηλικίας του τέκνου, που φοιτά σε δομή ειδικής εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας ή είναι ενταγμένο και παρακολουθεί προγράμματα σε Κέντρα Διημέρευσης Ημερήσιας Φροντίδας ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΚΔ-ΗΦ ΑμεΑ), Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης ατόμων με ειδικές ανάγκες (κδαπ ΑμεΑ) και ειδικά εκπαιδευτήρια, να απουσιάζουν, χωρίς περικοπή των αποδοχών τους και μετά από άδεια του εργοδότη, ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα, από την εργασία τους, μέχρι τη συμπλήρωση τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών, κάθε ημερολογιακό έτος, με σκοπό να επισκέπτονται το σχολείο των παιδιών τους, για την παρακολούθηση της σχολικής τους επίδοσης και της εν γένει παρουσίας τους.
Την άδεια απουσίας μπορεί να χρησιμοποιήσει είτε ο ένας γονέας είτε μπορούν να την μοιραστούν και οι δύο γονείς. Σε περίπτωση που και οι δύο είναι δικαιούχοι του ανωτέρω δικαιώματος, αποφασίζουν με κοινή συμφωνία, κάθε φορά ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση αυτού και για πόσο χρονικό διάστημα, που πάντως δεν μπορεί συνολικά και για τους δύο γονείς να υπερβαίνει τις τέσσερις ημέρες.
Η άδεια χορηγείται έπειτα από κοινές, ως προς το περιεχόμενο, υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, για το ποιος γονέας εκ των δύο θα κάνει χρήση της άδειας ή, αν συμφωνούν να τη μοιραστούν, για τη γνωστοποίηση των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων που θα κάνει χρήση τμήματος της άδειας ο καθένας τους. Οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους, σχετικές βεβαιώσεις.
Επίσης, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 47972/07.07.2022 Εγκύκλιο του Υπουργού Εργασίας διευκρινίζεταιότιη άδεια αυτήμπορεί να χορηγείται και κατά την ημέρα του αγιασμού, με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, καθώς και κατά τις ημέρες των σχολικών εορτών ή εκδηλώσεων,επειδή ο γονέας μπορεί να ενημερωθεί και κατά τις ημέρες αυτές για θέματα λειτουργίας και οργάνωσης του σχολείου, για τον προγραμματισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας, για την επίδοση του παιδιού, ενώ μπορεί να ενημερώσει και να συζητήσει γενικότερα θέματα ή προβλήματα που αφορούν τη φοίτηση, τη συμπεριφορά, την ένταξη του παιδιού στην σχολική μονάδα ή την αλληλεπίδραση με τα άλλα παιδιά, ζητήματα που είναι επίσης πολύ σημαντικά για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη και υγεία.
Η άδεια χορηγείται και στους εργαζόμενους κατά τη νύχτα.
Με το άρθρο 42 του ν. 4808/2021, το άρθρου 11 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2000-2001 και το άρθρο 5 της ΕΓΣΣΕ 2008-09 κάθε γονέας έχει ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα να λάβει άδεια χωρίς αποδοχές σε περίπτωση ασθένειας του παιδιού ή άλλου εξαρτημένου μέλους της οικογένειάς του, ως αναλυτικότερα ορίζεται από τη διάταξη. Η διάρκειά της φθάνει τις έξι (6) ημέρες κάθε ημερολογιακό έτος εφόσον προστατεύουν ένα παιδί, τις οκτώ (8) ημέρες για δύο παιδιά και τις δεκατέσσερις (14) ημέρες για περισσότερα από δύο παιδιά.
Με το άρθρο 41 του ν. 4808/2021 οι γονείς, κατά την έννοια του άρθρου 33 του ίδιου νόμου, που εργάζονται σε επιχείρηση ή εκμετάλλευση που απασχολεί τουλάχιστον πενήντα (50) άτομα και έχουν παιδιά με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία, η οποία πιστοποιείται με ιατρική γνωμάτευση του ασφαλιστικού φορέα στον οποίο υπάγονται τα πρόσωπα αυτά, έχουν το αυτοτελές δικαίωμα για κάθε παιδί, να ζητήσουν τη μείωση του ωραρίου εργασίας τους κατά μία (1) ώρα την ημέρα, με ανάλογη περικοπή των αποδοχών τους. Το δικαίωμα του γονέα ισχύει αυτοτελώς για κάθε παιδί.
Οι έγκυες, λεχώνες και γαλουχούσες εργαζόμενες σύμφωνα με τους ορισμούς του π.δ. 176/1997, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από το π.δ. 41/2003, δικαιούνται να μετακινηθούν σε αντίστοιχη θέση ημέρας, εφόσον υποβάλλουν ιατρικό πιστοποιητικό που βεβαιώνει την ανάγκη λήψης αυτού του μέτρου, ενώ, όταν η μετακίνηση αυτή δεν είναι εφικτή, απαλλάσσονται από την εργασία, σύμφωνα με τα οριζόμενα από τα ως άνω προεδρικά διατάγματα.
Οι εργαζόμενοι γονείς, χωρίς καμία προϋπόθεση, δικαιούνται άδεια είκοσι (20) ημερών με αποδοχές σε περίπτωση θανάτου του τέκνου τους σύμφωνα με το άρ. 93 του ν. 5018/2023 με το οποίο προστέθηκε άρθρο 236Α στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 222 και κατά την έννοια του άρθρου 218 αυτού).
Οι εργαζόμενες γυναίκες, χωρίς καμία προϋπόθεση, δικαιούνται να λάβουν άδεια μίας (1) ημέρας τον χρόνο, με αποδοχές, για την πραγματοποίηση γυναικολογικού ελέγχου, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρ. 40 του ν. 4808/2021 η οποία προστέθηκε με το άρ. 96 του ν. 5043/2023 (Α΄ 91).
- Ο «χάρτης» των πληρωμών από e-ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ για την περίοδο 10 έως 14 Ιουνίου 9 Ιουνίου, 2024
- Προσωρινή Μη διαθεσιμότητα Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ 7 Ιουνίου, 2024
- Δόμνα Μιχαηλίδου: «Χρηματοδοτούμε με 200 εκατ. ευρώ τον μισθό 25.000 νέων στις πρώτες τους δουλειές» 6 Ιουνίου, 2024
- Δόμνα Μιχαηλίδου, από τη Ρόδο: «Δημιουργούμε 25.000 νέες θέσεις εργασίας, στηρίζοντας την απασχόληση και την οικονομία» 6 Ιουνίου, 2024
- Δόμνα Μιχαηλίδου, από τη Ρόδο: «Στην Ευρώπη θέλουμε πολιτικούς που θα εκπροσωπήσουν τα ελληνικά συμφέροντα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» 5 Ιουνίου, 2024
Ημερολόγιο Ανακοινώσεων
| Δ | Τ | Τ | Π | Π | Σ | Κ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
